top of page

Zwemmen in het Beernemse kanaal?

Schepen van sport Patricia Waerniers werkt samen met burgemeester Jos Sypré, gemeenteraadslid Vita Van Belleghem (CD&V)en jeugdschepen Ruben Strobbe aan meer zwemmogelijkheden in het kanaal en gaat hiervoor in overleg met de Vlaamse Waterweg.

De Kallemoeietriatlon doet elk jaar de vraag rijzen om ‘zwemmen in het kanaal’ mogelijk te maken, zodat de atleten zich (hier ter plaatse) kunnen voorbereiden. Ook tijdens het mooie weer in het Hemelvaartweekend kreeg ik vragen om in de toekomst -de warme zomer van 2018 in het achterhoofd- het 'zwemmen in het kanaal' te faciliteren. En niet te vergeten: ook in de ‘ambitienota van de Jeugdraad’ is de vraag om te zwemmen in het kanaal aanwezig.


Gemeenteraadslid Vita Van Belleghem (CD&V) bracht op de gemeenteraad van 6 juni 2019 deze wens & vraag onder de aandacht:

"De zomer komt er aan en de jeugd in Beernem zal zich willen verfrissen. Eén van de vragen van de jeugdraad was of er een plaats kan voorzien worden waar jongeren in open water kunnen zwemmen en rondhangen. Is hierover al nagedacht en is ons kanaal hiervoor eventueel geschikt? "


Aangezien zwemmen niet alleen leuk is, maar het ook uitstekend is voor de gezondheid, wil ik als schepen van sport, net als mijn voorganger (huidig burgemeester) Jos Sypré (CD&V), de mogelijkheden hieromtrent verkennen en actie ondernemen! Ook onze schepen van jeugd, Ruben Strobbe (CD&V), zet zijn schouders onder dat dossier, We luisteren immers naar onze jeugd en willen graag aan hun wensen en noden tegemoet komen!



'Zwemmen in het kanaal': lang geleden was dat gebruikelijk en vormde dat geen probleem... Zo zwom mjin grootvader Oscar Waerniers (in de jaren '30) regelmatig in het kanaal in St-Joris. Het lijkt dus misschien allemaal eenvoudig om te organiseren, maar dat is het niet... Hieronder vind je wat meer informatie:


Zwemmen in open water


Om het sportfeest Kallemoeie-triatlon te kunnen organiseren is voor het luik ‘zwemmen in het kanaal’ toestemming nodig van de Vlaamse Waterweg (tot in 2018 noemde dit Waterwegen en Zeekanaal NV). Het is bovendien zo dat de organisatoren van zo'n event via analyse van een watermonster (https://www.eurofins.be/nl/milieu/diensten/water/ ) de waterkwaliteit moeten garanderen aan de deelnemers. Zo kregen de organisatoren van de Kallemoeietriatlon op 6 juni het resultaat binnen: de waterkwaliteit is uitmuntend.



Dit doet ons uiteraard dromen van meer: meer zwemmogelijkheden in het kanaal ! Zeker bepaalde berichten over ‘zwemmen in open water’ uit de buurt (bv. in de Brugse reitjes) doen ook de Beernemnaar fantaseren…

Toch moeten we duidelijk zijn en het enthousiasme wat temperen: initiatieven zoals zwemmen in de Damse Vaart of zwemmen in de Brugse reitjes zijn niet vergelijkbaar met zwemmen in ons kanaal (kanaal Gent-Oostende), dat zeer druk bevaren wordt.


De Vlaamse Waterweg is immers heel duidelijk:

“Conform art. 637 van het Algemeen Politiereglement voor de Scheepvaart op de Binnenwateren (Koninklijk Besluit van 24 september 2006) is zwemmen en duiken in de Vlaamse waterwegen in principe verboden.

De waterwegbeheerders zijn van oordeel dat uit veiligheidsoverwegingen de bevaarbare waterwegen geen geschikte zweminrichting zijn voor het individueel zwemmen. Zwemmen en duiken kan occasioneel wel toegelaten worden in het kader van een vergund evenement zoals een triatlon, een zwemwedstrijd met vinnen e.d. Deze visie i.v.m. het zwemmen in de bevaarbare waterwegen is in overstemming met de bepalingen terzake van het algemeen politiereglement op de binnenwateren (K.B. dd. 24 september 2006). De waterwegbeheerders staan wel open voor de organisatie van allerlei evenementen. Toelating voor het organiseren van een evenement dient steeds voor individuele evenementen te worden aangevraagd bij de betreffende territoriale afdeling van W&Z of bij DS. “



Gevaren….


De bevaarbare waterwegen in Vlaanderen zijn niet ingericht om te zwemmen. Gaan zwemmen in kanalen en bevaarbare waterwegen of duiken van bruggen, sluizen, steigers en kades is niet alleen onverstandig, het is ook nog eens verboden. En voor dat zwemverbod zijn er diverse goede redenen:

  • De voorbijvarende schepen kunnen voor risicosituaties zorgen. Een zwemmer is vanaf een schip meestal niet of nauwelijks te zien. Schepen hebben een langzamere reactietijd dan auto’s. Schippers kunnen dus niet snel uitwijken of vaart minderen. Zelf zie je ook niet altijd een varend schip door de bouw van een brug of gewoon door onoplettendheid. Vaak krijgen we dan ook de suggestie om de oude kanaalarmen (nl. aan Miserie en de Gevaerts) te gebruiken als zwemzone. Maar uit een overleg (4 april 2019) tussen de gemeente Beernem en de Vlaamse Waterweg afdeling Bovenschelde bleek dat dit voorstel op geen bijval kan rekenen, aangezien er in deze kanaalarmen veel slibvorming is en het daardoor dus niet veilig is.

  • Schepen gaan ook sneller dan de meeste mensen denken en zwemmers kunnen door de zuigende werking naar een schip worden toegetrokken.

  • Ook de sluizen en stuwen op de rivieren en kanalen veroorzaken stromingen, die zwemmers voor problemen kunnen stellen.

  • De oevers zijn niet op zwemmers ingericht, waardoor het lastig kan zijn om op de kade te komen.

  • Onder water kunnen onzichtbare betonnen constructies aanwezig zijn en op de bodem van het kanaal liggen soms voorwerpen die je kunnen verwonden. Een duik in het soms troebele water kan dan ook ernstige letsels veroorzaken.

  • Tenslotte kunnen ook de grote verschillen in temperatuur – de bovenlaag van het water is warm en de onderlaag is heel koud – voor onaangename verrassingen zorgen. Verkrampte spieren en de kans op onderkoelingsverschijnselen is dan extra groot.

Zwemmen en duiken op bevaarbare waterwegen wordt dus enkel uitzonderlijk toegelaten in het kader van een vergund evenement zoals een triatlon of een zwemwedstrijd.


Gemeenteraadslid Vita Van Belleghem (CD&V) en schepen van sport Patricia Waerniers op de Kallemoeietriatlon 2019.

Creëren van mogelijkheden


“Recreatie, sport en toerisme kennen een groeiende belangstelling, een evolutie die sedert enkele decennia op gang is gekomen en nog steeds een stijgende tendens vertoont. Vooral de toenemende vergrijzing, een groeiende mobiliteit, de stijgende koopkracht en het zoeken naar onthaasting zijn belangrijke trends die aan de basis liggen van deze evolutie. Aangezien de recreatieve functie naast beroepsscheepvaart één van de functies is die de waterwegbeheerder aan de waterwegen toekent, is het vanuit bovenvermelde evoluties en trends noodzakelijk om een onderbouwde visie inzake waterrecreatie op te stellen. Verschillende vormen van waterrecreatie stellen elk op zich eisen aan de waterweg die soms tegengesteld zijn. Veiligheid en het verenigen van uiteenlopende belangen zijn dan ook belangrijke aandachtspunten. (De Vlaamse Waterweg)



De beleidsvisie van de Vlaamse Waterweg beoogt het streven naar een volwaardig en kwalitatief netwerk van waterrecreatieve infrastructuur voor de Vlaamse Waterwegen (binnen de ambtsgebieden van W&Z en DS).

De visie wordt uitgewerkt voor verschillende recreatievormen die elk hun specifieke noden aan de waterweg stellen: toervaart, door spierkracht voortbewogen kleine schepen, de veerdiensten, passagiersvaart, snelvaart en nog enkele recreatieve initiatieven die worden samengenomen onder de noemer ‘andere vormen van waterrecreatie’. De veiligheid van alle waterweggebruikers moet verzekerd worden en de synergie tussen recreanten onderling en met de beroepsscheepvaart moet bewaakt worden.



Een piloot-project voor Beernem?


Ik hou zeker geen pleidooi voor wild zwemmen. Ook ik ben van mening dat we ten allen tijde moeten vermijden dat we bij de bewoners de indruk wekken dat ‘zwemmen in het kanaal’ zomaar mag. Nee, we moeten zeker inzetten op het permanent communiceren dat dit enkel kan onder specifieke omstandigheden.


Maar omdat we als gemeentebestuur de ambitie hebben om zoveel mogelijk inwoners 'in beweging te zetten', en we 'zwemmen in open water' -gezien de grote vraag- hiertoe als een hefboom zien, wil ik actie ondernemen.


Ik zal in overleg treden met de Vlaamse Waterweg, met het oog op het organiseren van een 5-tal zwemtraining-events in het kanaal in het voorjaar-zomer 2020, bv. ter voorbereiding van de Kallemoeietriatlon 2020 of andere wedstrijden. Om de Vlaamse Waterweg over de streep te trekken en de veiligheid te garanderen, wil ik hierbij strikte voorwaarden hanteren:

  • we engageren ons om altijd veilig te zwemmen in het kanaal, onder meer door altijd gebruik te maken van een ‘safer swimmer’: dat is een soort van oranje reddingsboei waardoor je sneller gezien wordt en waarop iemand die vermoeid is wat steun kan zoeken.

  • we bakenen het zwemmen in het kanaal strikt af in de tijd (bv. 5 zondagen tussen 10u-12u)

  • we bakenen het zwemmen in het kanaal strikt af in de ruimte (nl. er kan enkel in een afgebakende zwemzone gezwommen worden)

  • nog mogelijke restricties zijn: bv. dragen van herkenbare badmuts, aanwezigheid van een gebrevetteerde redder met boot, enkel deelnemers aan de Kallemoeietriatlon, volgen van de richtlijnen mbt het dragen van een wetsuit volgens http://vtdl.triathlon.be/wp-content/uploads/Be3-Sportreglementen-finale-versie-9_1_2019-update-1.pdf



Voor wie nu al wil zwemmen in open water…


Wat als we opnieuw een schitterende zomer hebben, en je wil een frisse duik nemen…?

Er zijn in onze omgeving zeker mogelijkheden waar je in open water mag zwemmen. Hierbij alvast de erkende zwemgelegenheden in openlucht: http://kwaliteitzwemwater.be/


bottom of page